Wytyczenia obiektów
Geodeta jest pierwszą osobą, która przeprowadza prace na budowie. Wytycza położenie domu i przebieg przyłączy: wody, kanalizacji, prądu, gazu.
Zgodnie z Ustawą prawo Budowlane Art. 43, pkt. 1 budynki muszą być wytyczone w terenie przed ich wybudowaniem, a po zakończeniu budowy musi dla nich zostać sporządzona geodezyjna inwentaryzacja powykonawcza. Do tego potrzebna jest osoba posiadająca odpowiednie uprawnienia geodezyjne.
Budynek, budowla musi znajdować się dokładnie w miejscu określonym na Planie Zagospodarowania Terenu. Architekt wykonujący ten rysunek nie wybrał miejsca przypadkowo. Lokalizacja każdego domu musi spełniać szereg wymogów prawnych, w szczególności być zgodna z Warunkami Zabudowy lub Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego. Muszą też zostać zachowane wymiary domu, minimalne odległości od granic działki, od innych budynków, linia zabudowy i wysokość posadzki parteru. Jeżeli położenie lub wymiary budynku ulegną zmianie to konieczne będzie wykonanie projektu zamiennego, a w skrajnym wypadku Nadzór Budowlany może nakazać rozbiórkę takiego obiektu!
Potrzebny jest więc uprawniony geodeta do precyzyjnego wytyczenia położenia budynku.
Tyczenie (lub wytyczenie) to nic innego jak wyznaczenie położenia budynku w terenie. Na podstawie rzutu fundamentów oraz Planu Zagospodarowania Terenu zawartych w projekcie domu, geodeta wyznacza na działce osie budynku, czyli przenosi wszystkie najważniejsze wymiary i osie budynku z papieru na teren działki.
Przeniesienie geometrii budynku następuje przez zaznaczenie na powierzchni terenu (drewnianym kołkiem) jego punktów charakterystycznych, czyli zwykle narożników lub przecięcia osi konstrukcyjnych. Czynność tą wykonuje się zazwyczaj po usunięciu wierzchniej warstwy gruntu czyli humusu dlatego, że podczas pracy koparki wszystkie takie zaznaczenia zostały by zniszczone. Można też wytyczenie wykonać na rodzimym gruncie bez zdejmowania humusu zaznaczając położenie budynku poza obszarem przyszłego wykopu. Służą do tego tzw. „ławy drutowe” zwane też „ławami ciesielskimi”. Takie ławy składają się z dwóch drewnianych słupków wbitych w ziemię z zamocowaną poziomą łączącą je deską. W deskę tą wbija się gwoździe które leżą na przedłużeniu osi budynku. Rozciągnięcie między gwoździami sznurka wyznacza położenie osi budynku w terenie.